Tôi luôn tự hào về trực giác của mình. Với công việc phóng viên tự do chuyên viết về đời sống đường phố, trực giác là la bàn giúp tôi tìm ra câu chuyện giữa hàng ngàn góc khuất, giúp tôi nhìn xuyên qua vẻ ngoài của một người bán cơm bụi để thấy được lịch sử mưu sinh của họ.
Thế mà, khi câu chuyện của chính mình kết thúc, la bàn ấy lại trở thành một mảnh vụn vô dụng.
Năm ấy tôi 24 tuổi, đang ở đỉnh cao của sự bốc đồng và năng lượng. Mối tình đầu tiên đi qua tuổi sinh viên, đủ sâu đậm để tôi bắt đầu vẽ ra một bức tranh tương lai rõ ràng, nhưng rồi lại kết thúc đột ngột chỉ bằng một câu nói đơn giản sau bữa tối, dưới ánh đèn vàng vọt của một con hẻm Sài Gòn.
Tôi, cô phóng viên luôn đòi hỏi sự thật trần trụi, lại bị cắt đứt một cách phi lý đến thế.
Khoảng lặng giữa những tiếng kèn xe
Tôi trở về căn phòng thuê ở tầng trệt một khu chung cư cũ, nơi tiếng xe cộ, tiếng rao hàng, và tiếng mưa rả rích trên mái tôn là thứ âm thanh quen thuộc như nhịp thở. Tuổi thơ của tôi đã ở đó, giữa những góc nhà cũ kỹ và sự mong manh của cuộc sống—từ vụ cháy thuở lên mười đến câu chuyện của người phụ nữ mất con mà tôi từng phỏng vấn năm 21 tuổi.
Nhưng bỗng nhiên, tất cả những tiếng ồn ấy—thứ tôi yêu thích vì sự chân thật và đời thường—lại biến thành một khoảng lặng vô tận.
Trong những ngày đầu sau chia tay, tôi có thể dọn dẹp lại mọi thứ, từ đống tài liệu lộn xộn trên bàn làm việc đến mớ quần áo chất đống. Nhưng tôi lại lười dọn dẹp nhất là mớ cảm xúc hỗn độn trong lòng. Tôi là chuyên gia phác hoạ bản đồ của những khu phố lao động phức tạp, nhưng lại lạc lối hoàn toàn trên bản đồ của chính trái tim mình.
Tôi đã cố gắng phân tích. Tôi cố gắng viết một bản phóng sự về cuộc tình này, tìm kiếm nguyên nhân, bối cảnh, và góc nhìn đa chiều. Nhưng mọi chữ viết ra đều sáo rỗng, tất cả đều là những ý tưởng bị kể lại một cách phiến diện. Tôi nhận ra: sự thẳng thắn của tôi trước người khác lại trở thành sự né tránh tồi tệ nhất với chính mình.
Lên chuyến xe buýt đêm không điểm đến
Trong cơn bốc đồng, tôi cầm máy ảnh, ba lô và nhảy lên một chuyến xe buýt đêm. Không có điểm đến cụ thể, chỉ là một chuyến đi để nghe tiếng động cơ và nhìn những ánh đèn đường trôi qua.
Ngồi trên xe, thay vì khóc lóc hay than trách, tôi bắt đầu làm điều mình giỏi nhất: quan sát. Tôi bắt đầu sưu tầm những câu chuyện nhỏ từ những người còn thức: một tài xế xe khách về nhà muộn, một bà cụ bán xôi ở vỉa hè lúc 3 giờ sáng. Họ không hề biết tôi đang đau khổ, họ chỉ kể về áp lực mưu sinh, về hy vọng nhỏ nhoi, về những mất mát to lớn hơn nhiều so với một mối tình vừa tan.
Trong khoảnh khắc ấy, tôi chợt hiểu ra một điều cốt lõi: Nỗi buồn là một phần tất yếu của cuộc sống, giống như những khu chung cư cũ ven sông luôn tiềm ẩn sự mong manh. Nhưng điều quan trọng không phải là cố gắng ngăn chặn nỗi buồn, mà là chấp nhận nó như một góc khuất mới trong tấm bản đồ đời mình.
Mối tình sâu đậm ấy đã kết thúc, nhưng nó không lấy đi điều gì của tôi. Ngược lại, nó đã trao cho tôi sự nhạy cảm sâu sắc hơn nữa—không chỉ với những câu chuyện nhỏ của người khác, mà còn với câu chuyện của chính mình. Nó dạy tôi rằng việc dễ cảm động không phải là yếu điểm, mà là tài sản quý giá nhất của một người kể chuyện.
Viết lại cuộc đời
Khi trở về, tôi vẫn là Vy: mê cà phê phin đậm, thích tiếng mưa. Nhưng tôi viết khác đi. Tôi dành một năm tiếp theo để viết, không phải về những người khác, mà là về sự gắn bó, sự mong manh, và sự thay đổi của chính mình trong lòng đô thị.
Năm 25 tuổi, tập bút ký đầu tay của tôi ra đời. Nó không chỉ được đón nhận, mà còn là lời xác nhận rằng, tôi đã dùng sự tan vỡ để xây dựng lại chính mình một cách mạnh mẽ và chân thật hơn.
Nếu bạn đang đứng giữa một đoạn kết bất ngờ, hãy nhớ rằng: Bạn không cần phải dọn dẹp cảm xúc ngay lập tức. Hãy cho phép mình lạc lối một chút. Hãy dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật lặng lẽ bên trong mình. Rồi, hãy tìm lại la bàn của riêng bạn, có thể là máy ảnh, sổ tay, hay chỉ là một chuyến xe buýt đêm không điểm đến.
Bởi vì, đôi khi, cách duy nhất để hoàn thành một chương mới là chấp nhận rằng chương cũ đã phải kết thúc một cách đột ngột nhất. Và đó chính là sự thật đẹp đẽ nhất về sự trưởng thành.